Hoe vind je een 'echte' expert?

In een eerder artikel (Expert-inkoop) brak ik een lans voor het gebruik van een expertgroep om een (software)oplossing in te kopen. (1) De experts kennen de markt en kunnen na sondering van de organisatie de juiste oplossing aangeven en al dan niet inkopen. Ik kreeg daarop de vraag hoe je dan aan die experts komt. Dat is een goede vraag. Wanneer ben je een expert? 

Een expert is iemand die een breed, diep begrip of competentie heeft van een specifiek kennisgebied gebaseerd op onderzoek, ervaring of beroep. Een ander antwoord op die vraag is dat je een expert bent wanneer mensen je zien/erkennen als een expert. Met als bijeffect: de expertise van een expert straalt soms af op gebieden waar de expert helemaal geen expert in is. We begeven ons dan al in de gevarenzone, maar het wordt nog gevaarlijker wanneer mensen dit zelf beginnen te geloven. Een goed voorbeeld: mensen die veel vermogen hebben opgebouwd, menen, omdat zij zakelijk succesvol zijn, dat zij ook op allerlei andere terreinen een expert zijn. 

Maar terug naar de basis. Wat zijn de kenmerken zijn van een expert? De Best Value Approach gerelateerd aan Best Value Procurement, geeft raad. (2) Deze benadering stelt onder meer dat experts in het verleden vaker succesvol geweest met betrekking tot hun expertise. Een ander aanknopingspunt is dat, poëtisch gesproken, experts in de toekomst kunnen kijken. Ze weten namelijk wat de uitkomst is van een bepaalde handelingswijze. Experts hoeven daarom ook geen beslissingen te maken. Vanuit hun informatie is er maar één weg de juiste. En omdat ze het écht begrijpen, kunnen ze het ook op een begrijpelijke manier uit leggen aan anderen. 

Experts bevinden zich ook vaak op onverwachte niveaus. Zo stelt Todd Park (succesvol ondernemer en technologisch adviseur voor onder andere Obama) dat je experts binnen een organisatie vaak zes lagen onder het directieniveau vindt. Daar zit de diepe kennis die je nodig hebt. Maar hoe vind je nu in het algemeen de expert die je nodig hebt voor een specifiek probleem? 

De Harvard Business Review (HBR) geeft aan dat er daarvoor verschillende manieren zijn. (3) Een bekende aanpak is de ‘broadcast search’-benadering, waarbij je bijvoorbeeld een prijsvraag uitzet rondom een specifiek probleem. (4) Zo gaf het Office for Metropolitan Architecture (OMA) ooit het winnende antwoord op een door de Nederlander Pieter Ovink uitgezette prijsvraag over hoe New York orkaanbestendiger gemaakt kon worden. 

Een andere benadering is om te werken met een zogeheten ‘pyramid search’. Het idee daarbij is dat je mensen met enige kennis van zaken vraagt of ze mensen kennen die nog meer weten dan zij. Deze groep mensen vraag je vervolgens hetzelfde, en zo ga je door tot de persoon hebt gevonden die aan de top (van de piramide) zit van de gevraagde expertise. Je weet wanneer je aan de top zit als je of weer terugverwezen wordt naar personen lager in de piramide, of wanneer je doorverwezen wordt naar een persoon in een aangrenzend vakgebied/piramide. Dat komt doordat nieuwsgierige mensen met veel kennis en contacten ook vaak veel mensen kennen buiten hun eigen kennisgebied. Dit kan dan innovatieve oplossingen uit een ander vakgebied opleveren die van toepassing kunnen zijn. 

Piramidezoektochten vragen veel werk. Je moet er namelijk veel interviews voor doen. Maar toch doen we het allemaal in de praktijk vaak via deze weg, zij het via een wat kortere weg. Als ik een klusje heb in huis, vraag ik ook aan mijn handige buurman of hij nog iemand weet. Experts vind je, kortom, via via.

Meer informatie

1. How to Identify an Expert Vendor
2. https://hbr.org/2014/12/find-the-right-expert-for-any-problem
3. https://pubsonline.informs.org/doi/abs/10.1287/orsc.1090.0491?journalCode=orsc